یه‌کێتی زانایانی ئاینی ئیسلامی کوردستان
كوردى | العربية ئێمە لە فەیسبوک په‌یوه‌ندی  |  لقه‌کان  |  ستافی کار  |  لینکی پێویست
*****    *****   سەرۆکی یەکێتی زانایان: هەڕەشەو بێڕێزیکردن بەرامبەر مامۆستایانی ئایینی قابیلی قبوڵ نیە    *****    *****   لقی سۆرانی یەکێتی زانایان کۆدەبێتەوە چەند پرسێک گەنگەشە دەکات    *****    *****   لقی رانیەی یەکێتی زانایان کۆبوونەوەی ئاسایی خۆی ئەنجام دەدات و چەند پرسێک تاوتوێ دەکات    *****    *****   کونسوڵی گشتی فەرەنسا لەهەرێمی کوردستان سەردانی مەکتەبی تەنفیزی یەکێتی زانایان دەکات    *****    *****   دكتۆر شێخ تەها ئەحمەد ئەلزەیدی  ئەندامی كۆڕبەندی فیقهی عێراق: زانایانی كورد پێشەنگ بوون لە گۆڕەپانی زانستی و فەتوادان؛ به نووسین و پۆلێنبەندییەكانیان كتێبخانەی ئیسلامی و مرۆڤدۆستییان دەوڵەمەند كردووە    *****    *****   دكتۆر شێخ تەها ئەحمەد ئەلزەیدی ئەندامی كۆڕبەندی فیقهی عێراق: زانایانی كورد پێشەنگ بوون لە گۆڕەپانی زانستی و فەتوادان؛ به نووسین و پۆلێنبەندییەكانیان كتێبخانەی ئیسلامی و مرۆڤدۆستییان دەوڵەمەند كردووە    *****    *****   ئەنجومەنی باڵای فەتوا: ڕێژه‌ی زه‌كات و سه‌رفیتره‌و فیدیه‌ی ساڵی 1445هـ = 2024م دیاری دەکات    *****    *****   یەکێتی زانایانی ئایینی ئیسلامی کوردستان بەبۆنەی هاتنەوەی مانگی پیرۆزی رەمەزان پەیامێکی پیرۆزبایی بڵاودەکاتەوە    *****    *****   مامۆستا مەلا ياسين چیوەیی کۆچی دوایی کرد یەکێتی زانایان پرسەنامەیەک ئاراستەی خانەوادەکەی دەکات    *****    *****   لقی شقلاوەی یەکێتی زانایان پێشوازی لە شاندێکی وەزارەتی ئەوقاف و میوانان دەکات    *****    *****   لقی شێخانی یەکێتی زانایان لەگەڵ لێژنەی فەتوا کۆبوونەوەیەکی پەیوەست بە مانگی رەمەزان ساز دەکات    *****    *****   لقی هەڵەبجەی یەکێتی زانایان لەپێشوازی مانگی پیرۆزی ڕەمەزاندا مەراسیمێک ساز دەکات   
سه‌رکه‌وت جه‌لال
به‌رواری دابه‌زاندن: 28/06/2010 : 12:40:37
قه‌باره‌ی فۆنت
مافی مرۆڤ لای كێیه‌؟
ئیمرۆ مافی مرۆڤ بووه‌ به‌وته‌ی زاری زۆر كه‌س و كه‌ده‌توانم بڵێم به‌داخه‌وه‌ زۆربه‌شمان له‌مانه‌كه‌ی تێنه‌گه‌یشتووین یان نامانه‌وێت تێبگه‌ین!

له‌كۆنه‌وه‌ وتراوه‌ ئه‌گه‌ر ویستت شتێك به‌ده‌ست بهێنیت ئه‌وا بچۆ بۆ لای كه‌سێكی خاوه‌ن ته‌جروبه‌ تا ڕێنمایت بكات و كار ئاسانیت بۆ بكات ، چونكه‌ ئه‌و ناڕه‌حه‌تیانه‌ی ئه‌و پێیدا تێپه‌ڕبووه‌ ناهێڵێت تۆش به‌هه‌مان شێوه‌ پێیدا تێپه‌ڕبیت . به‌ڵام ئه‌مجاره‌ واده‌زانم كه‌ ئێمه‌ وه‌ك میلله‌تی كورد له‌م یاسایه‌ لامانداوه‌ ، له‌گه‌ڵا ئه‌وه‌ی كه‌ خاوه‌نی زۆرترین ته‌جروبه‌ی تاڵین به‌هۆی هه‌موو ئه‌و ڕژێمه‌ یه‌ك له‌دوای یه‌كانه‌ی كه‌هاتوون و مافی میلله‌ته‌كه‌مانیان له‌ ژێرپێیان ناوه‌و به‌رده‌وام سیاسه‌تی چه‌وساندنه‌وه‌و كوشتن و ڕاونان و به‌دیل گرتنیان به‌رامبه‌رمان به‌كارهێناوه‌ ، به‌جۆرێك میلله‌تی كورد هه‌میشه‌ ئاواتی خواستووه‌ كه‌ ئه‌وانیش وه‌ك هه‌موو میلله‌تانی دونیا به‌مافه‌كانی خۆیان شادبن و چیتر هیچ گه‌لێكی تر سته‌میان به‌رامبه‌ر نه‌كه‌ن و وڵاتیان داگیر نه‌كه‌ن و سوكایه‌تیان پێنه‌كه‌ن. به‌و پێیه‌ ئێمه‌ی كورد خاوه‌نی گه‌وره‌ترین ته‌جروبه‌ین و زۆر چاك له‌ ئازار و ناڕه‌حه‌تی میلله‌تانی تریش تێده‌گه‌ین كه‌ هاوشێوه‌ی ئێمه‌ سته‌میان لێده‌كرێت ئه‌مه‌ش له‌به‌رهه‌می هه‌ندێك له‌ شاعیرانماندا ڕه‌نگی داوه‌ته‌وه‌ كه‌ له‌گه‌ڵا بوونی كێشه‌كانی كورددا هه‌ستیان به‌ناڕه‌حه‌تی میلله‌تانی تری چه‌وساوه‌ش كردووه‌و شیعریان بۆ ئازادی و سه‌ربه‌خۆییان نووسیوه‌.

به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ واده‌زانم ئێستا ئێمه‌ش خه‌ریكه‌ ڕابردووی خۆمان و مێژووی پڕ سه‌روه‌ریمان له‌ یاد ده‌كه‌ین! له‌به‌رئه‌وه‌ با ئاوڕێك له‌ئێستامان بده‌ینه‌وه‌و بزانین خۆمان له‌ چ ئاستێكدا ده‌بینین.

كاتێك هه‌واڵی ئه‌وه‌ بڵاوبوویه‌وه‌ كه‌ خه‌ڵكانێك له‌ده‌ره‌وه‌ی وڵات و له‌وڵاته‌ هه‌ژاره‌كانه‌وه‌ ڕوویان كردۆته‌ سلێمانی و هه‌ولێر كه‌ بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش رێككه‌وتنێكی حكومه‌تی هه‌رێم له‌گه‌ڵا ئه‌و كۆمپانیایانه‌ هه‌بوو كه‌ سه‌رپه‌رشتی ئه‌و خه‌ڵكه‌یان ده‌كرد كه‌ له‌ده‌ره‌وه‌ی كوردستان ده‌یان هێنان، له‌گه‌ڵا ئه‌وه‌ی كه‌بێكارییه‌كی زۆر بڵاو بوو له‌ هه‌رێمی كوردستاندا ، له‌به‌رئه‌وه‌ هه‌ر له‌وكاته‌دا ناڕه‌زایی له‌ناو خه‌ڵكدا بڵاوبویه‌وه‌ له‌سه‌ر ئه‌و بابه‌ته‌ ، به‌ڵام بابزانین ئه‌و خه‌ڵكه‌ هه‌ژاره‌ی له‌ده‌ره‌وه‌ دێنه‌ ئێره‌ چۆن مامه‌ڵه‌یان له‌گه‌ڵا ده‌كرێت؟ ڕۆژانه‌ به‌داخه‌وه‌ ده‌بیستین و ده‌بینین كه‌ له‌لایه‌ن ئه‌و كۆمپانیایانه‌وه‌ چۆن ده‌ستی ئه‌و خه‌ڵكه‌ هه‌ژاره‌ ده‌بڕن ، له‌گه‌ڵ هه‌موو ئه‌وانه‌شدا ده‌بینین كه‌ چۆن وه‌ك كه‌لوپه‌لێك مامه‌ڵه‌یان پێده‌كریت دوور له‌ هه‌موو هه‌ستێكی مرۆڤانه‌ و له‌گه‌رمای هاوین سه‌رمای زستاندا ده‌یان بینین كه‌كاتێك ده‌یان گوێزنه‌وه‌ له‌شوێنێكه‌وه‌ بۆ شوێنێكی تر له‌دوای تراكتۆرێكه‌وه‌ سه‌ریان ده‌خه‌ن هه‌روه‌ك ئه‌وه‌ی كه‌ ئه‌مانه‌ هه‌ر مرۆڤیش نه‌بن ، یان هه‌ندێك جار ده‌بینین له‌لایه‌ن هه‌ندێك له‌خاوه‌ن پیشه‌كانه‌وه‌ چۆن سوكایه‌تیان پێده‌كریت و مافیان ده‌خورێت و كه‌ پێویست بوو ئێمه‌ی گه‌لی كورد زۆر ئاگاداری ئه‌وه‌ بوینایه‌ كه‌ ئه‌وانیش به‌هه‌مان شێوه‌ی ئێمه‌ مرۆڤن و زیاتر له‌هه‌موو گه‌ل و نه‌ته‌وه‌یه‌كی تر هه‌ستمان به‌ ئازاره‌كانیان بكردایه‌. كه‌هه‌ندێك له‌وانه‌ ته‌نانه‌ت پاره‌ی ئه‌وه‌شیان پێ نییه‌ كه‌ بتوانن بگه‌ڕێنه‌وه‌ بۆ وڵاته‌كه‌ی خۆیان و ڕزگاریان بێت.

كه‌واته‌ بابزانین ئێمه‌ی میلله‌تی كوردیش به‌داخه‌وه‌ له‌م ڕۆدا نه‌مانتوانیوه‌ وه‌ك پێویست مافی مرۆڤ بناسین . چونكه‌ وه‌ك پێویست له‌دینه‌كه‌شمان حاڵی نه‌بووین كه‌بریتییه‌ له‌ ئیسلام، چونكه‌ ئه‌گه‌ر سه‌یری ئه‌و دینه‌ پاكو بێگه‌رده‌ بكه‌ین ده‌بینین كه‌ هه‌ر له‌سه‌ره‌تاوه‌ كه‌هات چۆن به‌رگری له‌ چه‌وساوه‌كان كردو له‌به‌ندایه‌تی كردن بۆ خه‌ڵكی ڕزگاری كردن، به‌جۆرێك كاتێك بیلالی حه‌به‌شی یه‌كێك بوو له‌و به‌ندانه‌ی كه‌ موسوڵمان ببوو له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ئه‌شكه‌نجاو ئازار ده‌درا ، چونكه‌ ده‌بوایه‌ بیروباوه‌ڕه‌كه‌شی گه‌وره‌كه‌ی بۆی هه‌ڵبژێرێت، هه‌روه‌ك ئه‌وه‌ی كه‌ ئه‌و دروستی كردبێت، به‌ڵام له‌و كاته‌دا ئه‌بوبه‌كری صدیق (خوای لێ ڕازی بێت)دێت و ده‌یكڕێته‌وه‌ به‌پاره‌یه‌كی زۆرو پاشان ئازادیشی ده‌كات . وه‌هه‌روه‌ها صلاحدینی ئه‌یوبی كاتێك ده‌یه‌وێت قودس ڕزگار بكات ئافره‌تێك دیته‌لای و پێی ده‌ڵێت بوكه‌كه‌م منداڵی ده‌بێت و داوا ده‌كه‌م كه‌ هێرشه‌كه‌تان بۆ سه‌ر قودس دوابخه‌یت ، ده‌ستبه‌جێ فه‌رمانی دواخستنی ده‌دات. وه‌هه‌روه‌ها سه‌رداری مرۆڤایه‌تی په‌یامبه‌ری مه‌زنمان (درودوسه‌لامی خوای لێبێت) جارێك ته‌رمێك تێپه‌ڕ ده‌كه‌ن به‌لایدا په‌یامبه‌ر له‌به‌ری هه‌ڵده‌ستێت و پێی ده‌ڵێن بۆ له‌به‌ری هه‌ستایت ئه‌وه‌ ته‌رمی كابرایه‌كی جوله‌كه‌بوو؟ به‌ڵام په‌یامبه‌ر له‌وه‌ڵامیاندا ده‌فه‌رموێت: ئایا مرۆڤ نه‌بوو؟ خوای گه‌وره‌ ڕێزی له‌ نه‌وه‌ی ئاده‌م گرتووه‌و ئێمه‌ش پێویسته‌ ڕێزیان لێبگرین، چونكه‌ خوای په‌روه‌ردگار كاتێك په‌یامبه‌ری كۆتایی نارد بۆ سه‌رجه‌م مرۆڤایه‌تی نارد به‌بێ جیاوازی و فه‌زڵی هیچ گه‌لێكی به‌سه‌ر هیچ گه‌لێكی تردا نه‌داوه‌و هه‌روه‌ك ده‌فه‌رموێت (وما أرسلناك إلا رحمةً الله العالمين) وه‌هه‌روه‌ها ده‌فه‌رموێت (يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ)(الحجرات:13) واتا (ئه‌ی خه‌ڵكینه‌ بێگومان ئێمه‌ هه‌مووتانمان له‌ نێر و مێیه‌ك دروست كردووه‌ و كردومانن به‌ چه‌نده‌ها گه‌ل و تیره‌ و هۆزی جۆره‌وجۆر ، تایه‌كتر بناسن و په‌یوه‌ندیتان خۆش بێت به‌یه‌كه‌وه‌ .. به‌ڕاستی به‌ڕێزترینتان لای خوا ئه‌و كه‌سانه‌تانه‌ كه‌ زۆرتر له‌خوا ترسه‌و فه‌رمانبه‌رداری خوایه‌ ، بێگومان خوا زانا و ئاگایه‌ به‌هه‌مووان ) ئه‌مانه‌و چه‌ندان نمونه‌ی تر كه‌ زیاتر ڕاستی ئه‌م بابه‌ته‌مان بۆ به‌یان ده‌كه‌ن ، ئایا كاتێك ئه‌مه‌ هه‌ڵوێستی په‌یامبه‌رو شوێنكه‌وتووانی بێت ئه‌ی هه‌ڵوێستی جوله‌كه‌و خه‌ڵكانێكی نا موسوڵمان چۆنه‌؟ ئاشكرایه‌ له‌كۆنه‌وه‌ تا ئێستا جوله‌كه‌ قه‌ومێكی یاخی بوون و هیچ كاتێك ئاماده‌ نه‌بوون به‌رامبه‌ر هه‌رچاكه‌یه‌ك كه‌به‌رامبه‌ریان ده‌كرێت ته‌نها ئه‌گه‌ر به‌سوپاسێكیش بێت هه‌ڵوێستێكی جوانیان هه‌بێت، بۆیه‌ هه‌ر له‌وكاتانه‌دا كه‌له‌ژێر ده‌ستی فیرعه‌وندا ده‌چه‌وسێنرانه‌وه‌ خوای گه‌وره‌ به‌ڕه‌حمه‌ت و به‌زه‌یی خۆی ڕزگاری كردن له‌سه‌ر ده‌ستی په‌یامبه‌ری خۆی موسا(سه‌لامی خوای لێبێت) و دوای ئه‌وه‌ی كه‌ ئه‌و هه‌موو په‌رجووه‌یان به‌چاوی خۆیان بینی به‌ڵام پاش ئه‌وه‌ی بۆ ماوه‌ی 40 شه‌و موسا (سه‌لامی خوای لێبێت) به‌جێی هێشتن ده‌ستیان كرد به‌ په‌رستنی گوێره‌كه‌و پشتیان هه‌ڵكرد له‌و په‌یامه‌ی په‌روه‌ردگار كه‌ بۆی ناردبوون وه‌هه‌روه‌ها كاتێك موسا (سه‌لامی خوای لێبێت) به‌فه‌رمانی په‌روه‌ردگار بردنی بۆ قودس بۆ ئه‌وه‌ی ڕزگاری بكه‌ن، به‌ڵام وتیان ئه‌ی موسا تۆ بڕۆ خۆت و خواكه‌ت شه‌ڕیان له‌گه‌ڵا بكه‌ن و ئێمه‌ش له‌دووره‌وه‌ سه‌یرتان ده‌كه‌ین، وه‌هه‌روه‌ها كاتێك كه‌ ئیسلام هات جوله‌كه‌كان چه‌ندین جار خیانه‌تیان كردو هه‌وڵی تیرۆركردنی په‌یامبه‌ری خوا محمدیاندا (درودو سه‌لامی خوای لێبێت)، وه‌ به‌هه‌مان شێوه‌ به‌درێژایی مێژوو ئه‌مه‌ كاریان بووه‌ ئه‌گه‌ر ته‌ماشای قورئانی پیرۆزیش بكه‌ین زیاترو زۆرتر له‌م ڕاستیانه‌ تێده‌گه‌ین چونكه‌ زۆر به‌جوانی خوای په‌روه‌ردگار بۆمان به‌یان ده‌كات وه‌به‌رده‌وامیش له‌سه‌ر سیاسه‌تی كوستن و بڕینی به‌رده‌وامن تا ئه‌وه‌ بوو له‌كۆتایی ساڵی 2008 و سه‌ره‌تای ساڵی 2009 دا زۆر به‌شێوه‌یه‌كی ناشیرین و دوور له‌هه‌موو هه‌ستێكی مرۆڤانه‌ ده‌ستیان كرد به‌ له‌ناوبردنی میلله‌تێكی موسوڵمان له‌كه‌رتی غه‌ززه‌، كه‌چه‌ندان منداڵ و ئافره‌ت و كه‌سی به‌ته‌مه‌نیان له‌ناو برد و زۆر به‌ئاشكرا تۆپبارانی نه‌خۆشخانه‌و قوتابخانه‌و شوێنه‌ خزمه‌تگوزارییه‌كانیان ده‌كرد وه‌ئێستاشی له‌گه‌ڵادا بێت كه‌هه‌رجاره‌ی به‌بیانویه‌ك تۆپبارانیان ده‌كات، ئه‌مانه‌و چه‌ندان نمونه‌ی تر له‌ خراپه‌كاریه‌كانیان وه‌ به‌هه‌مان شێوه‌ بۆ ئه‌وانه‌ی مه‌سیحین یان عه‌لمانین یان ناموسوڵمانن، له‌گه‌ڵ هه‌موو ئه‌و قسه‌ باق و بریقانه‌ی به‌ناوی مافی مرۆڤه‌وه‌ ده‌یكه‌ن به‌ڵام ئه‌گه‌ر سه‌یری مێژویان بكه‌ین جگه‌ له‌سوكایه‌تی كردن به‌مافی مرۆڤ هیچی ترمان ده‌ست ناكه‌وێت وه‌ك به‌ئاشكرا ڕۆژانه‌ ده‌بیستین و ده‌بینین كه‌چۆن له‌هه‌ر سوچێكی ئه‌م دونیایه‌دا نایه‌ڵن موسوڵمانان به‌ئازادی بژین و هه‌موو مافێكیان لێ زه‌وت ده‌كه‌ن و ته‌نانه‌ت سه‌رپۆشی سه‌ری ئافره‌تانیان پێ قبوڵا ناكرێت كه‌ ئافره‌تێك وه‌ك مافێكی تایبه‌تی خۆی بیپۆشێت، لیره‌دا ئێمه‌ ناتوانین به‌ته‌واوی باسی سته‌مه‌كانیان بكه‌ین چونكه‌ بێگومان ناتوانین حه‌قی خۆی پێبده‌ین له‌وه‌ها بابه‌تێكی بچوكدا به‌ڵكو ئه‌گه‌ر یه‌كێك بیه‌وێت له‌سه‌ر سته‌مه‌كانیان بنوسێت ئه‌وا بێگومان به‌سه‌دان كتێبی له‌سه‌رده‌نوسێت.

ئه‌وه‌ی ئێمه‌ لێره‌دا مه‌به‌ستمانه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ به‌رچاو ڕونیه‌ك بۆ خوێنه‌رانی به‌ڕێز بكه‌ین تائه‌وه‌ی بزانێت مافی مرۆڤ به‌پێناسه‌ی كێ وه‌رده‌گرێت؟ (ئیسلام ، گاور ، جوله‌كه‌ ، یه‌زیدی ، عه‌لمانی ، .......هتد) هه‌موو كه‌س باس له‌مافی مرۆڤ و سه‌ربه‌ستی ده‌كات به‌ڵام كێ‌ به‌كردار داوای ده‌كات؟

میلله‌تی كورد له‌كۆنه‌وه‌ شوێنكه‌وته‌ی ئیسلام بووه‌ بۆیه‌ هه‌روه‌ك له‌پێشتر باسمان كرد له‌گه‌ڵا ئازاره‌كانی خۆیدا هه‌ستی به‌ئازاری میلله‌تانی تریش كردووه‌.

ئه‌ی ئێستا چی؟ ئایا كاتێك ده‌بینیت كه‌سێك سته‌می لێده‌كرێت هه‌ستت چۆنه‌؟ یان كاتێك له‌شاشه‌ی ته‌له‌فیزیۆنه‌كه‌ته‌وه‌ سه‌ته‌م لێكراوان ده‌بینیت له‌هه‌رشوێنێكی جیهان یان خه‌ڵكانێكی بیانی ده‌بینیت له‌وڵاته‌كه‌ی خۆتدا سه‌ته‌میان لێده‌كرێت یان كاتێك هاوزمانێكی خۆت ده‌بینیت له‌ئازارو ناڕه‌حه‌تیدا ده‌ژی هه‌ست به‌چی ده‌كه‌یت؟ خۆت هه‌ڵسه‌نگێنه‌و بزانه‌ به‌پێناسه‌ی كێ‌ له‌مافی مرۆڤ تێگه‌یشتووی.

بۆ هه‌ر ڕه‌خنه‌و پێشنیارێك یان پرسیار كردن ده‌رباره‌ی ئه‌م بابه‌ته‌ په‌یوه‌ندی بكه‌ به‌م ئیمه‌یڵه‌وه‌
sarkawt1406@yahoo.com
sarkawt1406@gmail.com