وێنه‌یه‌كی جوان : شه‌و خۆر داده‌پۆشێت

با له‌ڕێی چه‌ند وێنه‌یه‌كه‌وه‌، له‌وه‌ وردببینه‌وه‌، كه‌ چۆن شه‌و یان تاریكیی له‌هه‌موو لایه‌كه‌وه‌ خۆر داده‌پۆشێت، ئه‌مه‌یه‌، كه‌ قورئانی پیرۆز باسیكردووه‌و سوێندی پێخواردووه‌ (وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا) [الشمس: 4].....<
br />
خۆر ئه‌ستێره‌یه‌كه‌ وه‌ك هه‌ر یه‌ك له‌ ئه‌ستێره‌كانی دیكه‌، كه‌ له‌ گه‌ردووندا بڵاوبوونه‌ته‌وه‌، كارگه‌یه‌كی ناوكییه‌، وزه‌ی گه‌رما ده‌نێرێت، زانایان ده‌ڵێن ئه‌و وزه‌یه‌ی خۆر له‌ چركه‌یه‌كدا ده‌ینێرێت ئه‌گه‌ر بۆمان گونجا سوودی ته‌واوی لێببینین، ئه‌وا وزه‌ی كاره‌با بۆ ماوه‌ی حه‌وت ملیۆن ساڵی داهاتوو به‌ ئه‌مریكا ده‌دات!
ئه‌م خۆره‌ نیشانه‌و به‌ڵگه‌یه‌كه‌ له‌ نیشانه‌و به‌ڵگه‌كانی خوای گه‌وره‌، كه‌ له‌ قورئانی پیرۆزدا باسیكردووه‌و به‌ سیراج ناویبردووه‌، له‌ڕاستیشدا كاره‌كه‌ی له‌ كاری سیراج (چرا) ده‌چێت، كه‌ هه‌ڵده‌ستێت به‌ كارلێككردنی ناوكیی یه‌كگرتوو، به‌واتایه‌كی تر هایدرۆجین ده‌سوتێنێت له‌ رێگای یه‌كگرتنه‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی پێكهاته‌یه‌كی قورستر به‌رهه‌مبهێنێت، كه‌ هلیۆمه‌، له‌ بلیۆنان ساڵه‌وه‌ به‌م شێوه‌یه‌و بێ وه‌ستان و بێ كه‌موكوڕیی كارده‌كات.


ئه‌مه‌یه‌، كه‌ له‌ سه‌ر گۆی زه‌وی به‌چاو ده‌یبینین، به‌ڵام زانایان كاتێك چونه‌ ده‌ره‌وه‌ی چینه‌ ته‌نكه‌كه‌ی ڕۆژ، خۆریان به‌ شێوه‌یه‌كی جیاواز بینی، ئه‌مه‌ ئه‌و وێنه‌یه‌، كه‌ به‌ هۆی مانگه‌ ده‌ستكرده‌كانی ناساوه‌ گیراوه‌، با له‌وه‌ وردببینه‌وه‌، كه‌ چۆن تاریكیی ورده‌ ورده‌ ده‌ستیكردووه‌ به‌ ده‌ركه‌وتن و له‌ هه‌موو لایه‌كه‌وه‌ ده‌وری خۆری داوه‌.


تێبینی ئه‌وه‌ بكه‌ن، كه‌ ڕۆژ ته‌نها چینێكی زۆر ته‌نكه‌ ( به‌رگێكی شین كه‌ ده‌وری گۆی زه‌وی گرتووه‌)، ئێستا با كه‌مێك له‌ زه‌وی دووربكه‌وینه‌وه‌، له‌ ئاسمانی ده‌ره‌وه‌دا دوور له‌ خۆر بسوڕێینه‌وه‌، چی ده‌بینین؟ با له‌ وێنه‌ی خۆر ڕابمێنین له‌ دووره‌وه‌ وه‌ك ئه‌وه‌ی ڕوانگه‌ (مرصد)ه‌كانی ناسا تۆماریان كردووه‌:




خۆر لێره‌دا هه‌ر ئه‌و خۆره‌یه‌ كه‌ له‌وێنه‌ی یه‌كه‌م و وێنه‌ی دووهه‌مدایه‌، به‌ڵام لێره‌دا له‌ دووره‌وه‌ ده‌یبینین، تاریكیی دایپۆشیوه‌ له‌ هه‌موو لایه‌كه‌وه‌، ئه‌م وێنه‌یه‌ مرۆڤ له‌ كۆندا نه‌یتوانیوه‌ وێنای بكات و باس له‌وه‌ بكات، كه‌ شه‌و یان تاریكیی ده‌وری خۆری داوه‌، به‌ڵام قورئانی پیرۆز پێش 1400 ساڵ، ئه‌م وێنه‌ جوانه‌ی بۆ وه‌صفكردووین، خوای گه‌وره‌ ده‌فه‌رموێت : (وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا * وَالْقَمَرِ إِذَا تَلَاهَا * وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا * وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا) [الشمس: 1-4].
له‌م ئایه‌ته‌ ڕابمێنن، (وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا). شه‌و، كه‌ تاریكییه‌ خۆر داده‌پۆشێت، ئایا تێبینی وردیی و وه‌كیه‌كیی ئه‌م وه‌صفه‌ قورئانییه‌و ئه‌وه‌ی ئه‌مڕۆ له‌ ڕێی ته‌له‌سكۆبه‌ئاسمانییه‌كانه‌وه‌ ده‌یبینین، ده‌كه‌ن؟ !