فتوای خه‌ته‌نه‌‌و پێشینه‌ی خانووبه‌ره‌

له‌ رۆژی سێشه‌ممه‌ی رابردوو، له‌گه‌ڵ لێژنه‌ی ئه‌وقاف‌و كاروباری كۆمه‌ڵایه‌تی‌و ژماره‌یه‌ك خوشك‌و برای په‌رله‌مانتار، له‌ وه‌ڵامێكی سه‌ردانێكی یه‌كێتی زانایانی ئایینی ئیسلامی له‌ كوردستاندا، سه‌ردانی باره‌گایه‌كه‌یانمان كرد له‌ هه‌ولێر، سه‌رباری پیرۆزبایی له‌و ده‌سته‌ گه‌نجه‌ی كه‌ سه‌ركردایه‌تی ئه‌م ده‌وره‌یه‌ی ئه‌و رێكخراوه‌ ئه‌كه‌ن، چه‌ندین مه‌سه‌له‌ی گه‌رمی ئه‌مڕۆی گۆڕه‌پانی سیاسی‌و ئایینی‌و نیشتمانی ناوچه‌كه‌شمان باس كرد.

هه‌ردوو فتوای یه‌كێتی زانایانی ئایینی ئیسلام له‌ كوردستاندا له‌ باره‌ی:

1_ خه‌ته‌نه‌كردنی كچان (كارێك نییه‌ كه‌ ده‌بێ‌ هه‌ر ئه‌نجام بدرێت، به‌ڵكو ئه‌گه‌ر نه‌یكرد هیچ تاوانی نیه‌.
2_ له‌باره‌ی پێشینه‌ی خانووبه‌ره‌ش ( ئه‌و بڕه‌ پاره‌یه‌ی له‌ هاوڵاتیان وه‌رده‌گیرێت به‌ناوی خه‌رجییه‌ جۆراوجۆره‌كان ناچێته‌ خانه‌ی ریباوه‌، له‌هه‌مان كاتیشدا ئه‌و بڕه‌ پاره‌یه‌ی كه‌ به‌ناوی كۆمپانیای دڵنیاییه‌وه‌ له‌ هاوڵاتیان وه‌رده‌گیرێت خودی پێشینه‌ی خانووبه‌ره‌ حه‌رامی ناكات)، به‌شێك بوون له‌و باس‌و گفتوگۆیانه‌، وێڕای ده‌ستخۆشی لێیان كه‌ دوو هه‌نگاوی گه‌وره‌‌و كاریگه‌رو سه‌رده‌میانه‌ بوون له‌ بواری ئایینی ئیسلام له‌ كوردستاندا، كه‌ ماوه‌یه‌كی زۆر بوو مشتومڕی زۆری له‌سه‌ر بوو، باسمان له‌و گله‌ییانه‌ش كرد، كه‌ هه‌ندێ‌ كه‌س‌و گروپ‌و رۆژنامه‌‌و رێكخراو، وایان راگه‌یاند بوو كه‌ ئه‌و فتوایانه‌ شتێكی ئه‌وتۆ نین‌و گۆڕانكاریی نییه‌ له‌و بواره‌دا.

بێگومان ئه‌و كه‌س‌و لایه‌نانه‌ی به‌و جۆره‌ ئه‌ڕواننه‌ مه‌سه‌له‌كان‌و وه‌كو خۆی شته‌كان نابینن، یان زۆر په‌له‌ په‌ل ئه‌كه‌ن‌و بروایان به‌ گه‌شه‌ كردن‌و گۆڕان‌و پێشكه‌وتنی هێمنانه‌‌و سروشتی كۆمه‌ڵگا نییه‌‌و ئه‌یانه‌وێ‌ به‌ عه‌قڵی رابردووی كوده‌تای سه‌ربازی گۆڕانكاریه‌كان بكه‌ن، یان بێ‌ ئاگان له‌ وه‌زعی كۆمه‌ڵایه‌تی‌و ئایینی‌و له‌ كوردستان‌و ناوچه‌كه‌دا، یان نایانه‌وێ‌ كوردستان ئارام بێت.

ئه‌مڕۆ له‌ رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست‌و هه‌ندێ‌ له‌ ده‌وڵه‌تانی رۆژهه‌ڵاتدا، حزب‌و گروپی وا په‌یدا بوون كه‌ له‌ جیاتی دروستكردنی پرد‌و پێوه‌ندی له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تانی تری جیهان‌و كۆمه‌ڵگای مه‌ده‌نی، له‌ جیاتی ئه‌وه‌ی تێكه‌ڵاوی شارستانیه‌تی سه‌رده‌م بن‌و سوود له‌ زانست‌و فكری نوێ‌‌و كلتووره‌ پێشكه‌وتووه‌ هه‌مه‌ ئایین‌و هه‌مه‌ جۆره‌كان وه‌ربگرن، فتوای گوێگرتن له‌ ده‌نگی ئافره‌ت له‌ رادیۆو گۆرانی‌و مۆسیقا‌و سه‌یر كردنی ته‌له‌فزیۆن به‌ حه‌رام ده‌رده‌كه‌ن، ئه‌و كه‌س‌و لایه‌نانه‌ پێیان وایه‌ ئه‌و جۆره‌ هونه‌رو ئامێرانه‌ ئه‌قڵی گه‌نجان تێك ئه‌ده‌ن‌و به‌ره‌و خراپه‌كاری‌و فه‌سادییان ئه‌به‌ن.

له‌لایه‌كی تریشه‌وه‌، چه‌نده‌ها كه‌ناڵی ئاسمانی‌و ته‌له‌فزیۆنی به‌ناوی پاراستن‌و گه‌شه‌پێدانی ئایینی ئیسلام‌و مه‌زهه‌به‌ جیاوازه‌كان دامه‌زراون، هه‌ر كه‌ناڵه‌‌و مه‌زهه‌ب‌و (مرجع)‌و حزب‌و گروپێك له‌ پشتیانه‌وه‌ن‌و ئیداره‌یان ئه‌ده‌ن، به‌داخه‌وه‌ هه‌ندێكیان رۆژانه‌ دژی یه‌كتر قسه‌ ئه‌كه‌ن، سوكایه‌تی به‌ مه‌زهه‌ب‌و صه‌حابه‌‌و پیاوه‌ ئایینیه‌ خزمه‌تگوزاره‌ ناسراوه‌كانی یه‌كتر ئه‌كه‌ن، هانی مناڵكارو گه‌نجه‌كان ئه‌ده‌ن خۆیان بته‌قێننه‌وه‌.

به‌داخه‌وه‌ ئه‌و كه‌ناڵانه‌ له‌ جیاتی ئه‌وه‌ی ئایینی ئیسلام خۆشه‌ویست بكه‌ن مه‌زهه‌به‌كان لێك نزیك بكه‌نه‌وه‌، دۆست‌و لایه‌نگری زیاتری بۆ په‌یدا بكه‌ن، درزی نێوان بۆچوونه‌ جیاواز‌و مه‌زهه‌به‌كان له‌ ئیسلامدا گه‌وره‌تر ئه‌كه‌ن، ته‌نانه‌ت هه‌ندێ‌ مامۆستای ئایینی فتوای ئه‌وه‌یان داوه‌، كه‌ ئیسلام رێگا ئه‌دات زه‌كات‌و سه‌رفیتره‌‌و صه‌ده‌قه‌ كه‌ له‌ بنه‌ڕه‌تدا له‌ ئایینی ئیسلامدا بۆ هه‌ژارو لێقه‌وماوان دانراوه‌، فتوای ئه‌وه‌یان داوه‌ بدرێته‌ ئه‌و رادیۆ‌و كه‌ناڵه‌ ته‌له‌فزیۆنانه‌ی كه‌ (به‌ناو) ئیسلامین، بێگومان به‌شێكی له‌و پارانه‌ بۆ مكیاج‌و دروستكردنی ستۆدیۆ‌و كرێی هاتنی میوان‌و كارمه‌ندانی ته‌له‌فزیۆنه‌كان سه‌رف ئه‌كرێت.

ئایا له‌م كه‌ش‌و هه‌واو ململانێ سیاسی‌و ئایین‌و مه‌زهه‌ب‌و ئه‌و فتوا مه‌ترسیدارانه‌ی كه‌ به‌ناوی ئایینی ئیسلامی پیرۆزه‌وه‌، بۆ به‌رژه‌وه‌ندی هه‌ندێ‌ ئه‌شخاص‌و گروپی سیاسی، لێره‌و له‌وێ‌ ئه‌درێت، ئه‌و دوو فتوایه‌ی یه‌كێتی زانایانی ئایینی ئیسلامی له‌ كوردستان، هه‌نگاوی گه‌وره‌‌و به‌ره‌و پێشه‌وه‌چوون نین..؟ ئایا جێی ده‌ستخۆشی‌و پشتیوانی لێكردن نین..؟

هه‌قه‌ كارو رووداو و شته‌كان وه‌كو خۆیان ببینرێن، چونكه‌ زاده‌ی كه‌ش‌و هه‌وای ده‌وروبه‌رو سه‌رده‌می خۆیانن، هه‌قه‌ لێژنه‌ی ئه‌وقاف‌و په‌رله‌مانی كوردستان په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ ئه‌و مامۆستا گه‌نجانه‌ پته‌و تر بكات‌و پرس‌و راو راوێژی زیاتریان له‌گه‌ڵدا بكات. حكومه‌تیش زه‌مینه‌ سازی‌و كار ئاسانی پێداویستیه‌كانیان بۆ دابین بكات.

له‌ رۆژنامه‌ی كوردستانی نوێ وه‌رگیراوه‌