یەكەم: ئارام گرتن لەسەر مردنی منداڵ گوناهی باوك‌و دایك دەسڕێتەوە:

پێغەمبەر (د.خ) دەفەرمووێ‌: «مَا يَزَالُ الْبَلاَءُ بِالْمُؤْمِنِ وَالْمُؤْمِنَةِ فِى نَفْسِهِ وَوَلَدِهِ وَمَالِهِ حَتَّى يَلْقَى اللَّهَ وَمَا عَلَيْهِ خَطِيئَةٌ »1

واتــە: بەردەوام پیاوی ئیماندار و ئافرەتی ئیماندار تووشی چەرمەسەری دەبێت و بەڵای بەسەر دادێ‌ لە نەفسی و لە منداڵەكانی و لە ماڵ و سامانی تا ئەوەی بە خوا دەگات بە هۆی ئارامگرتنی لەسەر ئەمانە هیچ گوناهی نامێنێ‌.

دووم: ئارامگرتن لەسەر مردنی منداڵ تای تەرازووی باوك ودایك قورس دەكات:

پێغەمبەر  ص دەفەرمووێ‌: «مَا أَثْقَلَهُنَّ فِى الْمِيزَانِ: سُبْحَانَ اللَّهِ، وَالْحَمْدُ لِلَّهِ، ولا اله الا الله، و أَكْبَرُ اللَّه، وَالْوَلَدُ الصَّالِحُ يُتَوَفَّى للمسلم فَيَحْتَسِبُهُ »2

واتــە: بەڕاستی ئەمانە لا تەرازووی مرۆڤ قورس دەكەن لە دوا ڕۆژدا: (سُبْحَانَ اللَّهِ، ۆالْحَمْدُ لِلَّهِ، ولا اله الا الله، و أَكْبَرُ اللَّه)  هەروەها منداڵی باش كاتێ‌ دەمرێ‌ ئەگەر باوك و دایك ئارامی لەسەر بگرن.

سێیه‌م: ئارامگرتن لەسەر مردنی منداڵ باوك و دایك دەپارێزێ‌ لە دۆزەخ:

پێغەمبەر ص  دەفەرمووێ‌: «أيمَا امْرَأَةٌ مات لها ثَلاَثَةً مِنْ الوَلَد، كَانوا لَهَا حِجَابًا مِنَ النَّارِ، قَالَت امْرَأَةٌ: وَاثْنان؟ فَقَالَ  وَاثْنَانِ»٣

واتــە: هەر ئافرەتێك سێ‌ منداڵی بمرێ‌ – ئارام بگرێ‌ و ناشوكری نەكات- ئەوە بۆی دەبن بە بەربەست لە دۆزەخ. ئافرەتێك وتی: ئەی ئەگەر دوو منداڵی مردبێ‌؟ پێغەمبەر   فەرمووی: ئەگەر دوو منداڵیش بێ‌ بە هەمان شێوەیە.

چواره‌م: ئارامگرتن لەسەر مردنی منداڵ هۆكاری چوونە بەهەشتە:

پێغەمبەر ص  دەفەرمووێ‌: « إِذَا مَاتَ وَلَدُ الْعَبْدِ، قَالَ: اللَّهُ لِمَلاَئِكَتِهِ قَبَضْتُمْ وَلَدَ عَبْدِى؟ فَيَقُولُونَ: نَعَمْ، فَيَقُولُ قَبَضْتُمْ ثَمَرَةَ فُؤَادِه؟ فَيَقُولُونَ: نَعَمْ، فَيَقُولُ: مَاذَا قَالَ عَبْدِى؟ فَيَقُولُونَ: حَمِدَكَ وَاسْتَرْجَعَ، فَيَقُولُ اللَّهُ ابْنُوا لِعَبْدِى بَيْتًا فِى الْجَنَّةِ وَسَمُّوهُ بَيْتَ الْحَمْدِ»٤

واتــە: كاتێ‌ بەندەیەك منداڵەكەی دەمرێت، خوای گەورە بە مەلائیكەتەكە دەفەرمووێ‌: ڕۆحی ڕۆڵەكەی بەندەكەمتان كێشا؟ دەڵێن: بەلێ‌ خوایە، دەفەرمووێ‌: ڕۆحی جگەرگۆشەكەتان كێشا؟ دەڵێن: بەلێ‌ خوایە، دەفەرمووێ‌: بەندەكەم چی وت؟ دەڵێن: سوپاس گوزاری تۆی كرد و {إِنَّا لِلّهِ ۆإِنَّا إِڵیْهِ رَاجِعونَ}ی كرد، ئا ئەوكاتی خوای گەورە دەفەرمووێ‌: بۆ بەندەكەم خانوویەك ساز بكەن ناوی بنێن خانووی سوپاس گوزاری.

پێنجه‌م: منداڵ  لە دوا ڕۆژدا شەفاعەت  بۆ باوك ودایكی دەكات:

پێغەمبەر ص  دەفەرمووێ‌: : «مَا مِنْ مُسْلِمَيْنِ يَمُوتُ لَهُمَا ثَلاَثَةُ أَوْلاَدٍ لَمْ يَبْلُغُوا الْحِنْثَ إِلاَّ أَدْخَلَهُمُ اللَّهُ وَإِيَّاهُمْ بِفَضْلِ رَحْمَتِهِ الْجَنَّةَ، وَقَالَ يُقَالُ لَهُمُ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ، قَالَ فَيَقُولُونَ حَتَّى يَجِىءَ أَبَوَانَا - قَالَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ - فَيَقُولُونَ مِثْلَ ذَلِكَ فَيُقَالُ لَهُمُ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَأَبَوَاكُمْ»٥

واتــە: هەر موسڵمانێك سێ‌ منداڵی بمرێ‌ كە بالغ نەبووبن، ئەوە خوای گەورە دەیانخاتە بەهەشتەوە، بە منداڵەكان دەوترێت: بچنە بەهەشت، ئەوانیش دەڵێن: ناچین تا باوك‌و دایكمان نەیەن، سێ جار بەم شێوەیە پێیان پێ‌ دەڵێن، پاشان پێیان دەڵێن: بچنە بەهەشت ئێوە و باوك ودایكتان.

( 1) صحیح: رواه الترمذی ژمارە (2399)، ابن حبان ژمارە (2913)، احمد فی المسند (2/287).

(٢) صحیح: رواه ابن حبان ژمارە (833)، الحاكم  (1/511)، احمد فی المسند (5/365-366)، والبزار فی كشف الاستار (3072)، و صحیح الجامع ژمارە (2817).

(٣) صحیح: رواه البخاری ژمارە (1249)، و مسلم ژمارە (6792).

(٤) حسن: رواه الترمذی (ب: 3 /ل 341) و قال: هذا حدیث حسن غریب، و أحمد (ب:4/ل: 415)، و قال الشیخ اڵالبانی: حسن فی السلسلە الصحیحە (ب:3/ل: 398).

(٥) رواه النسائی (ج4 ص22)، والبیهقی (ج4 ص68)، وهو علی شرط الشیخین.

H Balesane